Donderdag 6 januari was de tweede zitting van onze rechtszaak om de export van twaalf zeezoogdieren vanuit het Dolfinarium Harderwijk naar pretpark Hainan Ocean Paradise in China tegen te houden. Drie rechters bogen zich over de zaak die Sea Shepherd en House of Animals aanspanden tegen de RVO, die de vergunningen aan het Dolfinarium verstrekte. Het Dolfinarium was, inclusief advocaat, als derde partij ook vertegenwoordigd.
De verkoop van de dieren heeft zonder twijfel commerciële doeleinden maar dat ontkent het Dolfinarium in alle toonaarden. Op de beelden die we hebben aangeleverd van Hainan Ocean Paradise is heel duidelijk te zien dat het echt om een pretpark gaat, met entertainment en vermaak als hoofddoel. De dieren worden ingezet om foto’s mee te maken en moeten kunstjes vertonen. 'Plezier voor het hele gezin, het hele jaar door', valt er te lezen op de website. Ook wordt er op dit moment een hotel met zeker 1000 kamers gebouwd.
Wonderlijk was dat in de verdediging, net als tijdens de eerste zitting, Seaworld werd aangehaald omdat daar een soortgelijke situatie zou zijn als in China. Interessant om dat aan te halen, als je bedenkt hoe dit beruchte mariene attractiepark onder druk staat door een aanhoudende stroom van negatieve publiciteit over gebrek aan dierenwelzijn, onder meer door de veel te kleine huisvesting van de dieren. Reisorganisaties en luchtvaartmaatschappijen als British Airways, Virgin Holidays, United Airlines, AAA Northeast, Alaska, Delta, JetBlue, Southwest, Spirit en Sunwing schrapten het attractiepark uit het reisaanbod als gevolg van die aanhoudende negatieve publiciteit.
Hoeveel geld het Dolfinarium voor de zeezoogdieren krijgt wil directeur Alex Tiebot, ondanks aandringen van de rechter, niet zeggen. Hij beroept zich op de geheimhoudingsplicht in het contract met Hainan. Maar onze advocaat, Marco van Duin, heeft vanaf het begin gewezen op Artikel 8:29 van de Algemene Wet Bestuursrecht. Rechters kunnen de mogelijkheid krijgen op basis van dit artikel een dergelijk 'geheim' document wel in te zien. Zou toch een slimme zet zijn als je niks te verbergen hebt. Maar daar heeft de advocaat van het Dolfinarium 'totaal niet aan gedacht', zo zei hij. En directeur Tiebot had er nog nooit van gehoord.
Op de vraag van de rechter wat de marktwaarde is van een dolfijn kan Tiebot naar eigen zeggen geen antwoord geven. Iets later vertelt hij wel dat een dolfijn uit het wild gevangen veel meer geld oplevert dan een dolfijn in gevangenschap. Bijzonder dat hij dat dan weer wel weet, maar niks kan zeggen over de marktwaarde van 'zijn' dieren. Onzin natuurlijk, hij wilde het gewoon niet zeggen. Ook over het contract dat is getekend, waarbij medewerkers van het Dolfinarium als een soort consultants worden verhuurd aan Hainan, worden geen verdere details gegeven, maar ook dit is overduidelijk onderdeel van commercieel handelen.
Om te bewijzen dat Hainan Ocean Paradise toch echt een soort liefdadigheidsinstelling is en de verkoop dus absoluut geen commercieel doeleinde heeft benadrukt de verdediging dat Hainan lid is van de Internationale Vereniging voor Dierentuinen en dierentuinen zijn per definitie niet commercieel. Ook weer onzin. Ze framen dierentuinen als non-profit instellingen, maar de meeste dierentuinen of misschien wel allemaal, zijn commerciële bedrijven. Volgens het Dolfinarium valt het exporteren van de zeezoogdieren naar Hainan onder het zogenaamde 'uitruilen van dieren' en is dus niet commercieel. Klopt ook niet, want dit uitruilen van dieren valt onder dezelfde noemer als het verkopen van de dieren. Saillant detail: Hainan Ocean Paradise heeft een aanvraag gedaan om lid te mogen worden van de Internationale Vereniging voor Dierentuinen, dus dat zijn ze nog niet.
Het is wel frappant trouwens dat het Dolfinarium steeds de dierentuinen aanhaalt. Zij zelf maakten in 2019 bekend uit de Nederlandse Vereniging van Dierentuinen (NVD) te stappen. Tiebot vertelde destijds in de media dat het lidmaatschap niet langer past bij de koers die het bedrijf nu volgt. Het Dolfinarium ontwikkelt zich langzamerhand meer in de richting van een vrijetijdspark, met een breder aanbod dan dat van een traditioneel dierenpark. In 2020 werd bovendien een vernietigend rapport over het Dolfinarium gepubliceerd door de visitatiecommissie van Dierentuinen. De verblijven voldoen niet aan de eisen, de dieren moeten nog steeds kunstjes doen en er wordt geschermd met educatie die er niet of nauwelijks is. Kan ook niet natuurlijk, als je dieren op deze manier denkt te kunnen houden, in veel te kleine bassins. Mensen leren in het Dolfinarium helemaal niets over het natuurlijk gedrag van dolfijnen.
In een wanhopige poging te bewijzen dat de verkoop echt geen commercieel doeleinde heeft wordt ook nog het fokprogramma aangehaald in Hainan Ocean Paradise, want dat hebben 'dierentuinen' om soorten in stand houden. Ook weer grote onzin natuurlijk. De tuimelaar staat niet op de IUCN lijst van bedreigde diersoorten. En er is nog nooit een tuimelaar, na in gevangenschap geboren te zijn, vrijgelaten in de natuur. De rechters stelden kritische vragen en de verdediging viel stil. Er moeten de komende jaren zo’n 100 dolfinaria bijkomen in China, dus er wordt gefokt voor andere zogenaamde dierentuinen, zoals ook het Dolfinarium dat tot voor kort deed.
Zondag 9 januari 2022 vervalt in ieder geval de exportvergunning die vorig jaar is afgegeven. Het Dolfinarium heeft aangegeven al een nieuwe aanvraag te hebben ingediend. Lijkt mij vrij onzinnig, wat ze zullen toch eerst de uitspraak van deze rechtszaak moeten afwachten. En dan loopt er namens ons ook nog een procedure bij het College van beroep voor Bedrijfsleven. Ze moeten zich namelijk houden aan Artikel 4.11 Besluit houders van dieren. De situatie waar de dieren naartoe gaan moet gelijk zijn of beter dan in Nederland bij wet ligt vastgelegd en dat is het natuurlijk niet. Later meer hierover, want voor nu is het even afwachten, maar ik heb er vertrouwen in dat we deze rechtszaak - wij versus het Dolfinarium - gaan winnen.
Landschapsarchitect Niek Heijboer en stedenbouwkundige Frits Kroese zijn alvast gaan tekenen hoe Harderwijk eruit kan gaan zien als het Dolfinarium er straks helemaal niet meer is. Een kustplan dat het Dolfinariumeiland teruggeeft aan de stad en haar inwoners. Ik vind het nu al een prachtig vooruitzicht!
.