Van zondagnacht op maandagochtend was ik in Hedel op de paardenmarkt. Terwijl ik dit opschrijf vermoed ik dat veel mensen denken ‘hoezo een paardenmarkt ‘s nachts?’. En dat is de enige juiste benadering. En laat ik voorop stellen dat paardenmarkten niet meer van deze tijd zijn. Traditie is prima, maar laat de dieren erbuiten.
Vanaf middernacht kunnen handelaren hun paarden op de markt zetten. In het verleden waren dat er ruim 3000, maar vorig jaar 'slechts' 644. Reden is dat het door nieuwe wetgeving niet meer mogelijk is paarden op de markt te kopen en direct op export naar het buitenland te zetten. Helaas dit jaar toch weer een stijging; er werden 783 paarden aangevoerd.
Erg positief is dat de marktleiding er alles aan gedaan heeft ons hartelijk te ontvangen. Er werd ons op het hart gedrukt dat als we problemen zagen deze moesten melden, zodat ze konden zoeken naar een oplossing. Gebaseerd op onze klachten vorig jaar staan er geen paarden meer direct voor de grote feesttent. Helaas wel meteen aan de overkant van de straat en daar zit maar zo’n 2 meter tussen. De handelaar die daar zijn plek had heeft uiteindelijk de paarden in de veewagen gelaten, totdat de muziek uit was.
Pas om 2 uur begon het druk te worden. Medewerkers van de markt controleren alle paarden op een chip. Uiteindelijk bleken een paar paarden geen chip te hebben en deze worden van de markt gestuurd, zo wordt mij verteld. Helaas geen controle of er ook een paspoort mee is en of dit overeenkomt met het chipnummer. Met andere woorden: gestolen paarden haal je er bijvoorbeeld niet uit. En een paard zonder chip alleen maar wegsturen is natuurlijk ook best vreemd. Neem een voorbeeld aan het protocol van de paardenmarkt in Goor, dat is opgesteld in samenwerking met de dierenpolitie. Dergelijke paarden worden apart gezet en de politie wordt ingeschakeld.
Het is gelukkig droog gebleven, maar voor de ezels had de marktleiding dekjes klaarliggen. 'Het is wel aan de handelaar om ze op te halen', werd benadrukt. Tja, daar ligt dus wel een probleem. Want wie controleert dat op de markt? Helaas niemand dus.
Op de markt zijn veel waterpunten met emmers erbij en hooi. Helaas werd ook dit jaar nauwelijks water aan de dieren gegeven. Bij alle paarden lag hooi maar omdat heel veel paarden te kort aangebonden staan kunnen velen er niet bij. En ook dat wordt door niemand gecontroleerd. De twee aanwezige dierenartsen gaven aan vooral te controleren op besmettelijke ziektes. In de praktijk is dat vooral letten op 'snotneuzen' en ernstige kreupelheid.
Een ezel met extreem lange en verwaarloosde hoeven waar ik ze op wees vonden zij ook wel naar, maar helaas behoorde dat niet tot hun verantwoordelijkheid hier iets van te zeggen. Maar wie doet dat dan wel? Of de drie extreem magere paarden die ik zag.
De paarden met gecoupeerde staarten die op de markt staan en waar ik ze op wijs krijgen overigens wel meteen een controle. Aan de welwillendheid van de dierenartsen ligt het dus ook niet, maar de vraag blijft wie nu echt het welzijn van de dieren controleert. En wie controleert hun welzijn tijdens het transport? Volgens de dierenartsen zou de NVWA dat moeten doen en dan hebben ze gelijk. Maar volgens de marktleiding is daar al jaren geen enkel contact meer mee en 's nachts zijn ze zeker in geen velden of wegen te bekennen. En dus zie ik overvolle trailers, want handelaren weten natuurlijk ook dat er geen controle is.
'Aan de goden overgeleverd zijn de dieren', bedenk ik mij in Hedel. Vooral wanneer een groepje dronken types een kleine pony koopt voor 100 euro. 'Wat sta je nou te kijken?' vragen ze me. Ik zeg dat ik mij zorgen maak wat ze met het dier gaan doen. 'Joh komt goed, voor mijn schoonmoeder. Die heeft een grasmaaier nodig.' Super grappig dit. Niet natuurlijk.
De manier waarop sommige handelaren met de paarden omgaan blijft ook stuitend. Zo doet een kleine pony een stap naar achter en komt op de hak van een handelaar terecht. Een enorme klap met de stok is haar straf. Niemand zegt er iets van maar ik heb jonge mensen horen vloeken dat je zo niet met dieren omgaat. Zij waren vooral op de markt voor het feest en vonden het echt zielig voor de paarden. Voor mij heel hoopgevend dat misschien de jongere generatie begrijpt dat zo met dieren omgaan niet meer van deze tijd is.
Bij thuiskomst bedenk ik mij dat de manier waarop de paarden worden verhandeld feitelijk tegen de wet is. In artikel 1.7 Besluit houders van dieren staat:
Degene die een dier houdt draagt er zorg voor dat een dier:
a wordt verzorgd door een persoon die beschikt over de voor die verzorging nodige kennis en vaardigheden;
b slechts onder de hoede wordt gesteld van een persoon die kennelijk tot de verzorging in staat is;
Er is niet één handelaar die naast onderhandelen over de prijs ook maar een beetje geïnteresseerd is in de persoon die het dier koopt. Dit ga ik eens bespreken met onze juristen.
De burgemeester van Maasdriel, waar Hedel onder valt, zou natuurlijk ook zijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Maar voorlopig is hij vooral onwetend, zo blijkt uit onderstaande uitspraak:
"Ik vind het een mooi gezicht, de mensen hebben er mooi weer bij. Ze hebben mij verteld dat dit er al eeuwen is en ik vind het mooi dat we deze traditie kunnen voortzetten. De mensen die ik hier spreek zijn tevreden."
Ben benieuwd hoeveel inwoners van Hedel echt tevreden zijn. Het aantal berichten dat ik krijg van mensen die zich niet durven uit te spreken, maar het afschuwelijk vinden wat er in hun dorp gebeurt neemt ook toe. En daarbij, de traditie van een goed dorpsfeest moet je zeker behouden. Dat is ontzettend belangrijk voor de verbondenheid van mensen, zeker in deze toch wel donkere tijden. Traditie is prima, maar laat de dieren erbuiten. Zij moeten niet de dupe zijn van wat sommigen hardnekkig blijven zien als onschuldige folklore.
.
©Karen Soeters | House of Animals - dit artikel verscheen eerder op AnimalsToday